Chính sách Nhà nước tạm ứng chi phí phá sản cho doanh nghiệp không còn tiền là nội dung quan trọng được Quốc hội thông qua trong Luật Phục hồi, phá sản tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa 15, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn quan trọng trong quá trình giải quyết vụ việc phá sản doanh nghiệp tại Việt Nam.
Theo quy định mới, kể từ ngày 1/3/2026, trong trường hợp doanh nghiệp hoặc hợp tác xã bị tuyên bố phá sản nhưng không còn tiền hoặc tài sản để nộp chi phí phá sản, Nhà nước sẽ tạm ứng chi phí phá sản từ ngân sách Nhà nước. Sau khi tài sản của doanh nghiệp được thanh lý, số tiền này sẽ được hoàn trả lại ngân sách.
Đây là một trong những điểm thay đổi nổi bật nhằm hoàn thiện khung pháp lý, góp phần xử lý kịp thời thủ tục phá sản, tránh việc doanh nghiệp “chết mà không được chôn cất”, vốn là một trong những nguyên nhân khiến thủ tục phá sản kéo dài và dẫn tới tình trạng đình trệ trong hệ thống pháp luật phá sản hiện hành.
Bối cảnh pháp luật và nhu cầu thay đổi
Trước đây, theo Luật Phá sản 2014, chi phí phá sản bao gồm các khoản như phí quản tài viên, công ty quản lý và thanh lý tài sản, chi phí kiểm toán và các khoản phí tố tụng khác, và khoản này thường được thanh toán từ giá trị tài sản của doanh nghiệp đang trong quá trình phá sản.
Tuy nhiên, trong thực tiễn áp dụng, nhiều doanh nghiệp không còn tài sản hoặc tài sản không đủ để thanh toán chi phí này dẫn tới việc thủ tục phá sản bị ách tắc. Một số quy định hiện hành miễn tạm ứng chi phí phá sản đối với một vài trường hợp như người lao động, công đoàn hoặc doanh nghiệp mất tài sản, nhưng lại không có nguồn kinh phí để thực hiện, gây khó khăn cho Tòa án trong giải quyết vụ việc.
Luật Phục hồi, phá sản đã bổ sung quy định mới về nguồn kinh phí tạm ứng chi phí phá sản từ ngân sách Nhà nước, nhằm giải quyết triệt để vấn đề này.
Cơ chế hoạt động của chính sách tạm ứng chi phí phá sản
Thủ tục áp dụng
Khi một doanh nghiệp, hợp tác xã không còn tài sản hoặc có tài sản nhưng không thể bán để thanh toán chi phí phá sản, Tòa án có thể áp dụng thủ tục phá sản rút gọn. Trong trường hợp này, Nhà nước sẽ tạm ứng chi phí phá sản từ ngân sách để đảm bảo quá trình giải quyết vụ việc.
Thời gian xem xét thủ tục phá sản rút gọn thường được rút ngắn, giúp doanh nghiệp sớm hoàn tất thủ tục pháp lý, đồng thời giảm chi phí phát sinh cho các chủ thể liên quan trong hệ thống pháp luật phá sản.
Hoàn trả ngân sách
Sau khi tài sản của doanh nghiệp được bán thanh lý, số tiền tạm ứng từ ngân sách sẽ được hoàn trả lại Kho bạc Nhà nước. Điều này vừa bảo đảm nguyên tắc tài chính công vừa giúp ngân sách duy trì cân đối các khoản chi hỗ trợ cho các vụ việc tiếp theo.
Lợi ích của chính sách tới doanh nghiệp và môi trường kinh doanh
Việc Nhà nước tạm ứng chi phí phá sản cho doanh nghiệp không còn tiền có nhiều lợi ích rõ rệt:
-
Giải quyết điểm nghẽn pháp lý: Trước đây, việc không có nguồn kinh phí để tạm ứng chi phí phá sản đã khiến thủ tục phá sản kéo dài và phức tạp, gây ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng hồi phục thị trường và môi trường kinh doanh.
-
Hỗ trợ doanh nghiệp rút lui một cách trật tự: Doanh nghiệp mất khả năng thanh toán sẽ được xử lý theo quy định pháp luật một cách minh bạch, giúp các bên liên quan như chủ nợ, nhân viên, và các cơ quan quản lý có cơ sở pháp lý rõ ràng hơn.
-
Tăng tính ổn định cho môi trường đầu tư: Việc hoàn tất thủ tục phá sản nhanh chóng và rõ ràng sẽ góp phần tạo dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, khuyến khích nhà đầu tư và doanh nghiệp yên tâm hoạt động trong dài hạn.
Có thể bạn quan tâm: https://reedleygoodshepherd.com/cong-ty-thanh-toan-so-cua-mobifone-buoc-ngoat-moi-cho-ha-tang-thanh-toan-viet-nam/
Những vấn đề cần lưu ý khi áp dụng
Dù mang lại nhiều lợi ích, chính sách tạm ứng chi phí phá sản cũng đặt ra một số vấn đề thận trọng:
-
Việc xác định doanh nghiệp đủ điều kiện để áp dụng chế độ này cần phải minh bạch và tuân thủ đúng pháp luật để tránh lạm dụng hỗ trợ của Nhà nước.
-
Cơ quan có thẩm quyền cần có quy trình rõ ràng để đảm bảo khoản tạm ứng được thu hồi đầy đủ sau khi thanh lý tài sản doanh nghiệp.
-
Đồng thời, cần cân nhắc tiếp tục bổ sung các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp gặp khó như hỗ trợ thuế, tín dụng hoặc giãn nộp thuế nhằm tăng hiệu quả phục hồi và phá sản có trật tự.
Kết luận
Chính sách Nhà nước tạm ứng chi phí phá sản cho doanh nghiệp không còn tiền là bước đột phá trong pháp luật phá sản Việt Nam, hướng tới việc hoàn thiện thủ tục phá sản, đồng thời tạo môi trường kinh doanh công bằng và ổn định hơn cho doanh nghiệp. Quy định này thể hiện nỗ lực của cơ quan lập pháp trong việc tháo gỡ những vướng mắc pháp lý tồn tại nhiều năm, giúp thúc đẩy nền kinh tế phát triển bền vững.
